De voordeur van de Pijperstraat 48 B vertelt een verhaal. Hier is de Warme Huiskamer van Crooswijk, ontstaan tijdens de energiecrisis. Er is een poster over de Oekraïense warme maaltijd en een informatieposter over Wijkcultuur Crooswijk. De informatie over de wijkcultuur gaat over de sociale verbanden in de wijk, over duurzaam leven zoals dagelijkse goederen een tweede leven geven, over zorgen voor geen voedselverspilling. Olga Sterenshis is de organisator en met haar een groep van vrijwilligers en samenwerkende organisaties zoals de gemeente Rotterdam en woningcorporatie Havensteder.
‘Havensteder heeft ons voor de ‘Warme Huiskamer’ deze etage, die waarschijnlijk over een jaar wordt gesloopt, toegewezen’ zegt Olga. ‘Door de energiecrisis worstelden veel mensen in Crooswijk met het betalen van de hoge energielasten. Mensen kunnen hier hun verhaal kwijt. Er is wekelijks een gratis lunch. Door de ongedwongen sfeer durven mensen meer te vertellen over hun problemen. Stap voor stap proberen we die op te lossen.
We hebben sinds kort een student maatschappelijk werk, die zich toelegt op goed omgaan met geld en schuldhulpverlening. Voor mensen met een smalle beurs is dat in deze wijk een aanwinst.’
Olga is in 1961 geboren in Odessa, de voormalige Sovjetunie. Oekraïne was toen nog niet onafhankelijk. Ze was enig kind. ‘Wel een beetje een verwend nest’, zegt Olga lachend. Ze was het enige meisje in de bredere familie. Haar familie heeft joodse roots. Ze waren niet praktiserend, wel vierden ze Pesach, het joodse Paasfeest. Olga’s vader werkte in een verffabriek en was daarnaast kunstenaar. Haar moeder werkte op de universiteit als ingenieur op de ontwerpafdeling.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de ouders van Olga gevlucht naar Kazachstan. Toen ze na de oorlog weer naar Odessa terugkeerden, was er woningnood. Ze mochten met het gezin slechts in één kamer van hun eigen huis wonen.
‘Als Sovjetburger met joodse roots had je het extra moeilijk, je moest je tweemaal zo hard werken’, zucht Olga.
Na de middelbare school volgde Olga een opleiding bedrijfsautomatisering, een technische opleiding. Jongens en meisjes krijgen in de Sovjetunie een gelijkwaardige opvoeding, gelijke kansen wat betreft opleiding. Er wordt vooral gekeken naar je talent, waar ben je goed in.
Na de studie werkte Olga in Odessa bij een onderhoudsbedrijf in ventilatiesystemen, later als adjunct-hoofd bij de afdeling transport
‘Odessa lijkt op Rotterdam, vertelt Olga, ‘Er zijn veel mensen met verschillende nationaliteiten. Er is een grote haven. Er is een cultuur van elkaar helpen.’
In 1991 nam Olga’s man deel aan een sportuitwisselingsprogramma tussen de USSR en Nederland. Olga kwam tijdens de schoolvakantie samen met de kinderen voor een kort verblijf naar Rotterdam. Maar tijdens dit verblijf viel de Sovjetunie uit elkaar en konden ze niet meer terugkeren. Er brak een moeilijke periode aan. Bij de Oekraïense ambassade in Brussel kreeg het gezin geen papieren.
‘Ineens waren we stateloos geworden’.
Olga en haar man hadden net een appartement gekocht in Odessa, het was nog niet eens helemaal opgeknapt. Na zes maanden kregen ze een verblijfsvergunning in Nederland. De kinderen waren toen 10 en 8 jaar oud. Ze gingen naar de lagere school en spraken al snel goed Nederlands. Ze maakten vrienden en wilden niet meer terug naar Odessa.
‘Gelukkig zijn ze goed terecht gekomen’.
Zo kwam het dat het gezin in Rotterdam bleef wonen en hier een bestaan kon opbouwen. Olga leerde Nederlands door zelfstudie en door haar werk als vrijwilliger.
‘Goed Nederlands leren spreken is belangrijk om deel te worden van een gemeenschap. Ik kon veel oefenen door mijn vrijwilligerswerk’.
Ze kon later werken bij een softwarebedrijf in Delft door haar technische achtergrond en daarna ging ze aan de slag bij de Stichting Onbenutte Kwaliteiten in Rotterdam. Een ernstige ziekte zorgde ervoor dat ze niet door kon werken in het regulier arbeidsproces. Maar Olga ging niet achter de geraniums zitten.
In 2002 richtte Olga ‘COVOR’ op. Dit is het Coördinerend Orgaan van de Verenigde Organisaties van Russisch sprekenden. De organisatie ondersteunt mensen op sociaaljuridisch vlak. Een bijzonder project binnen COVOR waar Olga zich in het verleden voor inzette was ‘de Rus-school’, een platform voor docenten met Russische taal als vreemde taal. Het platform was Europees actief in 10 landen en ondersteunde docenten met methodieken voor volwassenen om zo het leren van de Russische taal leuk te maken bijvoorbeeld door films, liedjes, musea of spelvormen zoals Triviant. De Europese Commissie financierde het project.
Tijdens corona startte Olga met een weggeefkast in de straat.
‘Ik noem het een leestuintje met zwerfboeken voor jong en oud’.
Door de oorlog in Oekraïne werd aan Olga gevraagd om iets te doen voor de Oekraïense vluchtelingen en zo ontstond de ‘Ua-lounge.nl’ m.a.w. de Oekraïense huiskamer met warme Oekraïense maaltijden.
‘Ik noemde het Cuisine Ukraine’, glimlacht Olga.
Door de energiecrisis en de hoge energielasten ontstond het idee van Warme Huiskamer om met mensen laagdrempelig in gesprek te gaan over hun moeilijkheden en te helpen oplossingen te zoeken zowel financieel, materieel als sociaal.
De stichting Wijkcultuur, die dit jaar werd op gericht, wil alle elementen met elkaar verbinden en zo de sociale cohesie in Crooswijk verbeteren. Een stichting door bewoners voor bewoners.
‘Ik wil graag nieuwe dingen ontdekken. Dat is mentaal goed voor mij. Ik doe veel sociaaljuridische ondersteuning voor de mensen uit Oekraïne. Ik ben lid van de wijkraad Crooswijk en ik verzorg de website voor het blad de Crooswijker.
Stilzitten, nee dat is niets voor mij! Denken en doen, dat is mijn levensmotto!’
